Po podjęciu przez klienta decyzji o zwróceniu się do Ciebie o pomoc w obniżeniu liczby komórek somatycznych w stadzie, powinieneś zastosować ustrukturyzowane podejście. Po pierwsze, należy ustalić, czy problem dotyczy jednego zwierzęcia czy kilku, czy jest przewlekły czy nie, oraz która grupa produkcyjna zwierząt jest najbardziej dotknięta. W usystematyzowanym podejściu może pomóc diagram decyzyjny.

Określi on prawidłowe postępowanie, np. czy należy pomóc hodowcy w zmniejszeniu presji infekcyjnej w gospodarstwie albo czy ustalić skuteczny plan leczenia mastitis. Weź również pod uwagę inne czynniki wpływające na zdrowie wymienia, takie jak higiena obory, żywienie i ogólny stan zdrowia krów.

Pamiętaj też o 5-punktowym planie walki z mastitis.

Razem z hodowcą zacznij od rozmowy z dojarzem(ami), aby dowiedzieć się jak kliniczne mastitis jest przez niego rozpoznawane. W zależności od typu gospodarstwa, próbek i historii klinicznej, zrób listę różnych typów mastitis, z którymi należy się zmierzyć (np. “duża liczba komórek somatycznych w mleku / łagodne mastitis / ciężkie mastitis ). Następnie:

1. Porozmawiajcie o kategoriach mastitis wystepujących w gospodarstwie, w sposób zrozumiały i możliwy do wykorzystania przez dojarzy;
2. Porozmawiajcie o sposobach postępowania w przypadku każdego z nich;
3. Zróbcie listę odpowiednich procedur oraz zorganizujcie specjalne miejsce do przechowywania leków i sprzętu.
4. Przeszkol dojarzy, w zakresie dobrych technik doju i podejścia do krów z mastitis, takich jak: oddzielanie mleka, znakowanie i leczenie krów, monitorowanie i komunikacja o postępach leczenia.
5. Zaplanuj wizyty kontrolne/audyty na nadchodzący rok.

Jako lekarz weterynarii, możesz pomóc hodowcy, doradzając kiedy należy zasuszać oraz czy stosować zasuszanie z antybiotykami czy bez. Będzie to zależało od stanu zdrowia poszczególnych zwierząt: stanu jej wymion (w tym liczba komórek somatycznych), oceny końcowej strzyków, historii mastitis, presji infekcji w gospodarstwie, itp. 

Przy stosowaniu dywanowej terapii krów w zaszuszaniu, wszystkie ćwiartki wszystkich krów są traktowane długo działającymi środkami przeciwbakteryjnymi. Technika ta jest szeroko stosowana i pomaga zarządzać mastitis, ale na całym świecie istnieje silny trend do ograniczenia lub stopniowego wycofywania prewencyjnego stosowania antybiotyków.

Selektywne leczenie krów w zasuszeniu pomoże ograniczyć stosowanie środków przeciwdrobnoustrojowych bez szkodliwego wpływu na zdrowie wymion i produkcję mleka – pod warunkiem, że zwierzęta jemu poddane zostaną odpowiednio wybrane. Wewnętrzne uszczelniacze strzyków samodzielnie powinny być stosowane tylko u zdrowych, nieleczonych krów. 

Higiena i prawidłowe procedury aplikacji są szczególnie ważne, jeśli krowa jest zasuszana bez antybiotyków dowymienionych (sam uszczelniacz strzyków). Twoją rolą jako lekarza weterynarii jest ustalenie optymalnych procedur leczenia, a następnie kontrola i szkolenie personelu fermy.

Odpowiedź na to pytanie jest prosta: zawsze pobierajcie próbki mleka, a już na pewno przed rozpoczęciem leczenia! Naucz hodowców jak prawidłowo pobierać próbki mleka oraz jak prawidłowo identyfikować i przechowywać każdą próbkę.

Opracujcie indywidualny dla danego gospodarstwa plan analizy próbek mleka, np. bezpośrednia analiza w przypadku klinicznego mastitis, comiesięczna analiza wszystkich krów o wysokiej liczbie komórek somatycznych. To kiedy należy wykonać badanie powinno być częścią pięciopunktowego planu walki z mastitis gospodarstwie.

Grupy zwierząt o podwyższonym ryzyku wystąpienia mastitis to:

• krowy świeżo wycielone (do 30 dnia po porodzie)
• jałówki (pierwsze 2-3 miesiące laktacji) 

Zweryfikuj u powyższych grup zwierząt dawkę pokarmową, a szczególnie zawartość minerałów, skontroluj stan wymion i poziom stresu. Ponadto każde zwierzę z obniżoną odpornością spowodowaną chorobą podstawową lub błędami w żywieniu (kwasica żwacza) jest narażone na zwiększone ryzyko mastitis. Można to sprawdzić oceniając pobranie paszy (wypełnienie żwacza, dobór paszy), trawienie (ocena odchodów) oraz ocenę kondycji ciała.

Doradź rolnikowi, aby zwrócił szczególną uwagę te zwierzęta.

W gospodarstwach z robotami udojowymi, hodowcy powinni regularnie sprawdzać stan zdrowia wymion w stadzie.

Można również wykorzystać dane z ewidencji mleka. Na przykład, możesz zdefiniować krowy wymagające uwagi na podstawie:

• krowy z LKS > 250.000/ml (krowy w pierwszej laktacji > 150.000/200.000/ml)
• krowy z nawrotem wysokiego LKS w ciągu ostatnich 12 miesięcy;
• krowy z więcej niż 2 przypadkami klinicznego mastitis w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

To jest dobre pytanie! O komunikacji napisano książki, dostępne są liczne szkolenia i z pewnością jest to coś, czego uczysz się przez całe życie. Oto kilka wskazówek:

1. Bądź konkretny i mów otwarcie:
   • a. zapytaj, jakie są cele hodowcy dotyczące gospodarstwa i procesów w nim zachodzących
   • b. po omówieniu zakresu swoich usług zapytaj, czego hodowca oczekuje od Ciebie 
2. Pracuj na podstawie danych, wspólnie ustalonych procedur i zgodnie z wytyczonym planem. Nie zapomnij o monitorowaniu i ocenie wyników podjętych działań.
3. Stosuj planowanie roczne. Rozpocznij rok z celami i wyznaczonym planem, a na jego  zakończenie oceń uzyskane wyniki.

Zakaźne patogeny mastitis (Strep. agalactiae, Staph aureus, Mycoplasma…) przenoszą się z krowy na krowę. Dzieje się to przede wszystkim podczas doju. Tak więc dobra higiena i optymalne procedury są niezbędne do zapobiegania mastitis. Infekcje zakaźne są czasami nazywane infekcjami przenoszonymi przez mleko.  Muchy mogą przenosić szkodliwe bakterie ze strzyku na strzyk. 

Patogeny środowiskowe (Strep. uberis, Strep. dysgalactiae, E. coli, Klebsiella…) żyją w środowisku krowy, głównie w miejscach odpoczynku, oraz w brudzie podłóg i chodników.

Niezależnie od pochodzenia patogenów, krowy zarażają się nimi podczas doju i tuż po nim. Należy więc szczególnie dbać o higienę udoju. 

Materiały ściółkowe są istotnym źródłem narażenia strzyków na patogeny mastitis, ponieważ strzyki leżą na ściółce, kiedy krowa odpoczywa. 

• Ściółka może zawierać (środowiskowe) patogeny mastitis, takie jak Streptococcus uberis, E. coli, Klebsiella.

• Najlepszym sposobem na ograniczenie presji infekcyjnej ze strony ściółki  w oborach wolnostanowiskowych jest kontrola i czyszczenie boksów kilka razy dziennie. Należy zapewnić suchą warstwę ściółki w miejscu, gdzie kładzie się krowa: regularnie usuwać mokrą i brudną ściółkę, a w razie potrzeby dodać suchej ściółki. Ważne jest również aby w oborze była dobra wentylacja

Aby sprawdzić, czy Twoja praca przynosi pożądane rezultaty, należy sprawdzić wynik higieny wymienia i tylnych nóg.